Việc tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình sẽ giúp người tham gia được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả một phần hoặc toàn bộ số tiền khám chữa bệnh trong phạm vi và mức hưởng quy định. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đầy đủ thông tin về loại hình bảo hiểm này. Cùng THETHAO24H.INFO tìm hiểu qua bài viết.
Bảo hiểm y tế hộ gia đình là gì?
Hộ gia đình là đối tượng chính của chế độ bảo hiểm y tế hộ gia đình. Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc, được áp dụng để chăm sóc sức khỏe của những người được định nghĩa trong Luật Bảo hiểm y tế 2008 và sửa đổi, bổ sung năm 2014. Nhà nước tổ chức bảo hiểm này không vì mục đích lợi nhuận.
Theo định nghĩa, hộ gia đình là một tập hợp những người cùng chung sống, với những mối quan hệ đặc biệt tạo nên sự ràng buộc về mặt vật chất và tinh thần giữa các thành viên, và có tên ghi trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.
Do đó, bảo hiểm y tế hộ gia đình là hình thức bảo hiểm y tế bắt buộc đối với tất cả các thành viên có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú, để chăm sóc sức khỏe của họ.
Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình
Theo Quyết định 490/QĐ-BHXH được ban hành ngày 28/3/2023 bởi BHXH Việt Nam, nhằm sửa đổi, bổ sung nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình theo quy định tại Khoản 5, Điều 17 của Quyết định 595/QĐ-BHXH 2017, theo Khoản 5, Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014.
Điều này cũng nhằm đáp ứng yêu cầu triển khai Đề án 06 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về bỏ sổ hộ khẩu trong giải quyết thủ tục hành chính.
Quyết định này chính thức có hiệu lực từ ngày 1/4/2023, và theo đó, nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình sẽ bao gồm tất cả các người có tên trong cùng một hộ gia đình và đăng ký thường trú hoặc tạm trú.
Trừ các nhóm đối tượng sau:
1 – Nhóm do người lao động và đơn vị đóng.
2 – Nhóm do tổ chức BHXH đóng.
3 – Nhóm do ngân sách Nhà nước đóng.
4 – Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng.
5 – Người đã được người sử dụng lao động đóng bảo hiểm y tế gồm:
Quy định mới đã bổ sung một số nhóm đối tượng được người sử dụng lao động đóng BHYT, bao gồm thân nhân của công nhân, viên chức quốc phòng đang phục vụ trong quân đội, thân nhân của công nhân công an đang phục vụ trong Công an Nhân dân, và thân nhân của người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu. Tuy nhiên, những nhóm đối tượng này sẽ không thuộc đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình. Ngoài ra, quy định mới cũng đã sửa đổi nhóm đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình, bao gồm toàn bộ thành viên của 1 hộ gia đình đăng ký thường trú, tạm trú, thay vì quy định trước đây là toàn bộ thành viên trong sổ hộ khẩu.
Bảo hiểm y tế hộ gia đình là hình thức bảo hiểm y tế bắt buộc đối với tất cả các thành viên có tên trong sổ hộ khẩu. Ảnh minh họa: TL
Mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình năm 2023
Theo các quy định của pháp luật hiện hành, mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình được tính dựa vào mức lương cơ sở.
Cụ thể, theo Điểm e, Khoản 1, Điều 7 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng BHYT của các thành viên trong hộ gia đình như sau:
Mức đóng của người thứ nhất được tính bằng 4,5% mức lương cơ sở.
Mức đóng của người thứ hai bằng 70% mức đóng của người thứ nhất.
Mức đóng của người thứ ba bằng 60% mức đóng của người thứ nhất.
Mức đóng của người thứ tư bằng 50% mức đóng của người thứ nhất.
Mức đóng của người thứ 5 trở đi được tính bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Như vậy có thể thấy mức đóng BHYT hộ gia đình phụ thuộc vào mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Trước ngày 1/7 năm 2023, mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng. Vậy nên, mức đóng cụ thể của người dân khi tham gia BHYT hộ gia đình năm 2023 sẽ là:
Người thứ nhất (thuộc hộ gia đình) đóng 67.050 đồng/tháng.
Người thứ hai (thuộc hộ gia đình) đóng 46.935 đồng/tháng.
Người thứ ba (thuộc hộ gia đình) đóng 40.230 đồng/tháng.
Người thứ 4 (thuộc hộ gia đình) đóng 33.525 đồng/tháng.
Người thứ 5 trở đi: 26.820 đồng/tháng.
Như vậy, có thế thấy với hộ gia đình càng có nhiều thành viên thì mức đóng hàng tháng sẽ càng thấp.
Theo các quy định hiện hành, mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình được tính dựa vào mức lương cơ sở. Ảnh: TL
Mức hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình năm 2023
Mức hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình năm 2023 tuân theo nguyên tắc chung về hưởng BHYT theo Điều 14, Nghị định 146/2018/NĐ-CP:
Trường hợp khám, chữa bệnh đúng tuyến được hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình
Khi tham gia BHYT hộ gia đình, việc khám chữa bệnh đúng tuyến sẽ được hưởng các quyền lợi sau:
Được chi trả 100% chi phí khám, chữa bệnh nếu khám tại tuyến xã.
Được chi trả 100% chi phí khám, chữa bệnh trong trường hợp chi phí khám, chữa bệnh của một lần khám, chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương cơ sở hiện hành.
Được chi trả 100% chi phí khám, chữa bệnh khi đã tham gia BHYT liên tục trong 5 năm và tổng số tiền chi trả cho chi phí khám, chữa bệnh trong năm cao hơn 6 tháng lương cơ sở.
Được chi trả 80% chi phí khám, chữa bệnh đối với các trường hợp còn lại.
Trường hợp khám, chữa bệnh trái tuyến được hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình
Nếu người tham gia BHYT đi khám, chữa bệnh ở bệnh viện không thuộc tuyến so với nơi đăng ký khám, chữa ban đầu, họ sẽ được hưởng các mức chi phí như sau:
Trường hợp điều trị nội trú tại bệnh viện tuyến trung ương: 40% chi phí điều trị.
Trường hợp điều trị ở bệnh viện tuyến tỉnh tính đến ngày 32/12/2020: 60% chi phí điều trị.
Trường hợp khám và chữa bệnh ở bệnh viện tuyến tỉnh từ ngày 01/01/2021 trở đi: 100% chi phí khám và chữa bệnh.
Trường hợp khám và chữa bệnh tại các bệnh viện tuyến huyện: 100% chi phí khám và chữa bệnh.
Thủ tục tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình năm 2023
Hiện nay, để thuận tiện cho người dân tham gia đăng ký bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, có 2 cách tham gia sau đây:
Đăng ký BHYT hộ gia đình trực tiếp tại đại lý thu BHXH, BHYT gần nhất.
Đăng ký BHYT hộ gia đình online thông qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam. Người dân có thể tùy chọn cách đăng ký phù hợp với điều kiện của mình.
Quy trình đăng ký mua bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
Người muốn tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình có thể đăng ký trực tiếp tại tổ chức dịch vụ BHXH hoặc cơ quan BHXH tại xã, phường, thị trấn nơi cư trú. Quy trình đăng ký được hướng dẫn chi tiết trong Công văn 3170/BHXH-BT ngày 24/8/2015 và Quyết định 490/QĐ-BHXH năm 2023.
Để thực hiện đăng ký, người tham gia cần làm theo các bước sau:
Bước 1: Điền thông tin vào tờ khai tham gia BHYT, sử dụng mẫu TK1-TS nếu đây là lần đăng ký đầu tiên hoặc có mã BHXH nhưng chưa đủ thông tin. Nếu đăng ký qua Cổng dịch vụ công, sử dụng mẫu 01-TK theo Quyết định 3510/QĐ-BHXH.
Bước 2: Nộp hồ sơ và đóng tiền theo phương thức đăng ký tại tổ chức dịch vụ hoặc cơ quan BHXH.
Bước 3: Chọn hình thức nhận kết quả giải quyết thủ tục (giấy hoặc điện tử) với cơ quan BHXH.
Sau khi được hẹn ngày trả kết quả, người tham gia sẽ nhận được thẻ BHYT hộ gia đình theo hình thức đăng ký. Thời gian nhận kết quả sẽ phụ thuộc vào cơ quan tiếp nhận hồ sơ và sẽ được thông báo khi nhận giấy hẹn.
Bảo hiểm y tế hộ gia đình mang lại lợi ích gì cho người tham gia?
Tham gia Bảo hiểm y tế hộ gia đình không chỉ bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình, giảm bớt gánh nặng tài chính trong trường hợp bị bệnh tật mà còn là một bước quan trọng để tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân. Hộ gia đình có nhiều người tham gia sẽ được giảm mức đóng BHYT. Bên cạnh đó, việc tham gia BHYT hộ gia đình không bắt buộc cả hộ gia đình phải đóng tiền cùng một lúc, mà có thể đăng ký nhiều lần trong năm tài chính để được giảm trừ phí cho các thành viên từ người thứ hai trở lên. Người tham gia có thể chọn đóng tiền BHYT định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng một lần, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho nhiều hộ gia đình khó khăn.
Trường hợp cần gia hạn thẻ bảo hiểm y tế hộ gia đình online cần làm gì?
Theo Quyết định 1187/QĐ-BHXH, khi gia hạn bảo hiểm y tế hộ gia đình trên Cổng dịch vụ công Quốc gia (online) thì sẽ được giảm trừ mức đóng. Sau đây là hướng dẫn gia hạn thẻ BHYT hộ gia đình online.
Bước 1: Truy cập website https://dichvucong.gov.vn.
Bước 2: Đăng nhập nếu bạn đã có tài khoản hoặc đăng ký nếu chưa có.
Bước 3: Chọn “Thanh toán trực tuyến”.
Bước 4: Chọn “Đóng BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình”.
Bước 5: Chọn “Gia hạn thẻ BHYT gia đình”.
Bước 6: Nhập Mã thẻ BHYT và chọn số tháng gia hạn.
Bước 7: Chọn ngân hàng trung gian thanh toán.
Màn hình Nền tảng thanh toán sẽ xuất hiện để chọn ngân hàng hoặc trung gian thanh toán mà người tham gia có tài khoản để thực hiện thanh toán. Sau khi chọn ngân hàng, bấm vào nút “Thanh toán”. Sau đó, hệ thống sẽ chuyển hướng đến ngân hàng đã chọn của người tham gia.
Sau khi chọn ngân hàng trung gian thanh toán, tiếp theo là bước 8 để hoàn tất thanh toán trên Cổng dịch vụ công Quốc gia:
Bước 8: Xác nhận và thanh toán
- Sau khi chọn ngân hàng, đăng nhập vào tài khoản ngân hàng người dùng đã mở.
- Hệ thống sẽ hiển thị thông tin thanh toán để xác nhận một lần nữa. Nếu thông tin chính xác, bấm nút “Xác nhận”.
- Nhập mã OTP được Ngân hàng gửi đến để xác nhận thanh toán.
- Sau khi thanh toán thành công, hệ thống sẽ chuyển trở lại Cổng dịch vụ công Quốc gia với thông báo “Thanh toán thành công”.
Bước 9: Tải biên lai và xem lịch sử giao dịch
- Nhấn “Tải biên lai” để tải về biên lai thanh toán.
- Nhấn “Lịch sử giao dịch” để xem lại lịch sử các lần giao dịch. Tại đây, người dùng có thể tải lại biên lai thanh toán nếu cần bằng cách nhấn vào “Xem biên lai”.
- Hệ thống giao dịch điện tử của BHXH Việt Nam sẽ gửi tin nhắn thông báo tới số điện thoại đã đăng ký với cơ quan BHXH để xác nhận thanh toán thành công.
Tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình không chỉ giúp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho các thành viên trong gia đình mà giảm gánh nặng tài chính khi ốm đau, bệnh tật. Ảnh minh họa: TL
Trường hợp cần tra cứu mã hộ gia đình cần làm gì?
Theo quy định của Luật Việt Nam, mã hộ gia đình và số sổ hộ khẩu là hai số khác nhau và có các đặc điểm riêng biệt. Mã hộ gia đình liên quan đến mã số bảo hiểm xã hội của từng cá nhân, trong khi số sổ hộ khẩu liên quan đến thông tin đăng ký nhân khẩu. Sau đây là hướng dẫn tra cứu mã hộ gia đình:
Bước 1: Truy cập trang web của Bảo hiểm xã hội Việt Nam tại địa chỉ:
https://baohiemxahoi.gov.vn/pages/default.aspx và bấm chọn “Tra cứu trực tuyến”.
Bước 2. Chọn “Tra cứu mã số BHXH” trên trang web.
Bước 3. Nhập đầy đủ và chính xác các thông tin sau:
Tỉnh/Thành phố;
Số Chứng minh nhân dân;
Họ và tên;
Điền mã bảo mật;
Bấm “Tra cứu”.
Bước 4. Kết quả trả về
Sau khi tra cứu, kết quả sẽ cho biết mã số bảo hiểm xã hội của cá nhân. Mỗi số mã BHXH này cũng là mã hộ gia đình của cá nhân đó. Mã hộ gia đình được cấp duy nhất cho một hộ và được sử dụng để lưu trữ các thông tin về bảo hiểm xã hội và y tế của thành viên trong gia đình.
Cách tra cứu thông tin thẻ bảo hiểm y tế
Sau khi tra cứu được mã hộ gia đình, người dân cũng có thể tiến hành tra cứu thông tin về giá trị sử dụng thẻ bảo hiểm y tế của mình trên trang tra cứu trực tuyến của Bảo hiểm xã hội Việt Nam bằng các bước sau:
Bước 1. Truy cập vào trang tra cứu trực tuyến của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Bước 2. Chọn “Tra cứu giá trị sử dụng thẻ BHYT”.
Bước 3. Nhập đúng các thông tin cần thiết như:
Mã số bảo hiểm y tế.
Ngày/tháng/năm sinh.
Họ và tên.
Đánh dấu chọn vào ô “Tôi không phải là người máy”.
Bấm nút “Tra cứu”.
Bước 4. Kết quả trả về
Hệ thống sẽ hiển thị thông tin về giá trị sử dụng thẻ bảo hiểm y tế của người dùng sau khi đã tra cứu thành công.
Kết luận
Bảo hiểm y tế hộ gia đình là một sản phẩm bảo hiểm thiết thực, quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tài chính gia đình. Việc lựa chọn một dịch vụ bảo hiểm phù hợp giúp bạn yên tâm trong cuộc sống và sẵn sàng đối mặt với mọi trở ngại của cuộc sống.