Hormone acetylcholine là gì? Định Nghĩa và Vai Trò Quan Trọng

Acetylcholine (ACh) là một chất truyền thần kinh quan trọng có mặt cả trong hệ thống thần kinh trung ương và thần kinh ngoại vi. Ngoài ra, acetylcholine cũng đóng vai trò như một hormone nội tiết, được tổng hợp và tiết ra bởi các tế bào trong niêm mạc đường hô hấp. Cùng THETHAO24H.INFO xem qua bài viết này.

Acetylcholine (ACh) là một chất dẫn truyền thần kinh có tên gọi xuất phát từ cấu trúc hóa học của nó, là sự kết hợp giữa axit axetic và choline. Đây không chỉ là chất dẫn truyền phổ biến nhất mà còn là chất dẫn truyền thần kinh đầu tiên được xác định.

Acetylcholine đóng vai trò quan trọng trong cơ thể và thực hiện nhiều chức năng cần thiết. Các bệnh hoặc tác động của một số loại thuốc có thể làm giảm chức năng của chất dẫn truyền thần kinh này.

Acetylcholine có thể được tìm thấy trong tất cả các tế bào thần kinh vận động, giúp kích thích sự co bóp của cơ. Từ việc co bóp của dạ dày và cơ tim cho đến chớp mắt, mọi chuyển động của cơ thể đều phụ thuộc vào chất dẫn truyền thần kinh quan trọng này.

Acetylcholine cũng tồn tại trong nhiều tế bào thần kinh não và đóng vai trò quan trọng trong trí nhớ và nhận thức. Sự suy giảm nghiêm trọng của acetylcholine được liên kết với bệnh Alzheimer.

Ngoài vai trò quan trọng là chất dẫn truyền thần kinh trong hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, acetylcholine (ACh) cũng có khả năng hoạt động như một phân tử truyền tín hiệu nội tiết hoặc hormone trong các loại mô không phải là dây thần kinh. Để chứng minh ACh là một hormone nội tiết trong phổi, độc lập với nguồn gốc từ tế bào thần kinh, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu trên biểu mô phế quản của khỉ sơ sinh và trưởng thành, để tìm các thành phần liên quan đến tín hiệu cholinergic nicotinic. Bằng cách sử dụng phương pháp hóa mô miễn dịch và RT-PCR, họ đã khám phá được sự hiện diện của choline acetyltransferase, một loại chất vận chuyển ACh, trong các tế bào biểu mô phế quản phổi. Quan sát dưới kính hiển vi cũng cho thấy sự khác biệt so với sợi thần kinh gần kề. Kết hợp với nhiều khám phá khác, ACh đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của một hormone tự tiết, nội tiết trong biểu mô phế quản phổi. Phát hiện này cung cấp một mục tiêu quan trọng tiềm năng cho các loại thuốc cholinergic, đồng thời giải thích một số tác động của nicotine đối với sự phát triển thai nhi và cung cấp thông tin về cơ chế cách hút thuốc ảnh hưởng đến sự phát triển và tăng trưởng ung thư phổi.

Acetylcholine đảm nhiệm nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm:

Cơ bắp

Đối với hệ thần kinh ngoại vi, acetylcholine (ACh) đóng vai trò quan trọng trong hệ thần kinh soma để kích thích hoạt động của các cơ.

Trong hệ thống thần kinh tự trị, ACh điều chỉnh nhiều chức năng bằng cách tác động lên các tế bào nơron trước hạch trong hệ giao cảm và phó giao cảm. Nó cũng là chất dẫn truyền thần kinh được giải phóng ở các cơ quan nội giao cảm, góp phần vào sự co bóp của cơ trơn, mở rộng các mạch máu, tăng cường tiết chất và giảm nhịp tim.

Vì vai trò quan trọng của ACh trong hoạt động cơ thể, các loại thuốc ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh này có thể gây ra các rối loạn cử động ở mức độ khác nhau, thậm chí là tê liệt.

Ví dụ, khi não gửi tín hiệu để di chuyển cánh tay phải, tín hiệu được truyền qua các sợi thần kinh đến các điểm nối thần kinh cơ. Chất dẫn truyền thần kinh ACh sẽ truyền tín hiệu này qua các synapse, kích hoạt phản ứng mong muốn trong các cơ cụ thể.

Não bộ và hệ thần kinh trung ương

Acetylcholine (ACh) cũng có tác động tại các vị trí khác nhau trong hệ thống thần kinh trung ương, đồng thời là chất dẫn truyền thần kinh và chất điều hòa thần kinh. Nó đóng vai trò quan trọng trong sự tạo động lực, kích thích, sự tập trung, quá trình học tập và trí nhớ, và tham gia vào việc kích thích giấc ngủ REM.

Sự suy giảm nghiêm trọng của hệ cholinergic trong hệ thần kinh trung ương có liên quan đến bệnh Alzheimer. Các thuốc và các chất ảnh hưởng đến chức năng acetylcholine có thể có tác động tiêu cực đến cơ thể và có thể gây tử vong, ví dụ như một số loại thuốc trừ sâu và khí tê.

Nọc độc từ nhện góa phụ đen hoạt động bằng cách giải phóng acetylcholine. Khi bị cắn, nồng độ acetylcholine trong cơ thể nạn nhân tăng cao đột ngột, gây co thắt cơ, tê liệt và có thể dẫn đến tử vong.

Kết luận

Nhìn chung, acetylcholine (ACh) đóng vai trò quan trọng làm chất dẫn truyền thần kinh, có vai trò thiết yếu trong chức năng bình thường của não và cơ thể. Khi quá trình giải phóng và chức năng của ACh bị gián đoạn, có thể gây ra các vấn đề liên quan đến trí nhớ và vận động.