Hormone FSH đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nội tiết tố sinh dục của phụ nữ. Nồng độ FSH thay đổi theo từng giai đoạn trong cơ thể và đôi khi cũng có thể là một chỉ báo cho các vấn đề về sức khỏe. Cùng THETHAO24H.INFO xem và tìm hiểu qua bài viết này.
Hormone FSH là gì?
FSH (Follicle Stimulating Hormone), còn được gọi là Kích noãn bào tố, là một hormone được tổng hợp và giải phóng từ tuyến yên trước trong não. Chức năng của hormone FSH ở nữ giới là kích thích sự phát triển của noãn bào và nó là một phần quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Trong trường hợp mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), nồng độ FSH thường thấp, gây ra sự không rụng trứng và dẫn đến vô sinh. Ở nam giới, hormone FSH có vai trò kích thích sự phát triển của ống sinh tinh và thúc đẩy sự sản xuất tinh trùng.
Để xác định khả năng mắc hội chứng buồng trứng đa nang, bác sĩ có thể yêu cầu đo lường nồng độ FSH trong máu (thường kết hợp với các xét nghiệm hormone khác) trước khi đưa ra chẩn đoán. Phụ nữ trưởng thành thường có nồng độ FSH cao trong máu, điều này cho thấy sự trưởng thành của buồng trứng. Lúc này, người phụ nữ cần một lượng hormone lớn để tạo điều kiện cho sự phát triển của buồng trứng và kích thích noãn bào. Vì vậy, đo lường nồng độ FSH có vai trò quan trọng và mang ý nghĩa gì?
Hormone đóng vai trò quyết định đến hầu hết các chức năng quan trọng trong cơ thể. Nó hoạt động liên tục để truyền tín hiệu và điều chỉnh hoạt động của các cơ quan, mô và tế bào trong cơ thể. Để hiểu rõ hơn về vai trò và cách thức tác động của các hormone lên cơ thể, bạn có thể tham gia bài trắc nghiệm dưới đây.
Định lượng FSH ở nữ trong chu kỳ kinh nguyệt
Trong quá trình chu kỳ kinh nguyệt của bạn, nồng độ FSH không ổn định mà thay đổi theo mức độ khác nhau. Các bác sĩ thường tiến hành kiểm tra chỉ số này bằng cách đo lường nồng độ FSH trong máu vào ngày thứ 3 của chu kỳ kinh. Đây được xem như một giá trị tham chiếu cơ bản (nồng độ FSH bình thường), trong đó con số này dao động từ 4,7 đến 21,5 mIU/ml đối với phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt.
Thực tế cho thấy, FSH chỉ là một phần trong sự biến đổi phức tạp của các hormone trong cơ thể, bao gồm hormone luteinizing (LH), estradiol và hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). FSH có tác dụng kích thích sự phát triển của noãn bào chưa trưởng thành. Khi noãn bào bắt đầu phát triển, chúng giải phóng estradiol, làm tác động ngược lên vùng dưới đồi và tuyến yên, tăng cường giải phóng GnRH và LH, từ đó thúc đẩy sự rụng trứng. Trước khi rụng trứng xảy ra, nồng độ FSH đạt đến mức cao nhất, kích thích buồng trứng và gây ra quá trình rụng trứng. Sau khi rụng trứng đã xảy ra, nồng độ FSH trở lại mức cơ bản hoặc giảm nhẹ dưới mức nồng độ bình thường.
Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, clomiphene (được sử dụng để điều trị vô sinh do không rụng trứng), digitalis (được sử dụng để điều trị bệnh tim mạch thuộc nhóm glycosid tim) và levodopa (được sử dụng để điều trị bệnh Parkinson) có thể gây thay đổi trong kết quả định lượng FSH. Vì vậy, bác sĩ thường sẽ khuyên bạn nên ngừng sử dụng các loại thuốc đó trước khi tiến hành định lượng FSH trong máu. Trong trường hợp bạn đang sử dụng thuốc tránh thai nội tiết tố, bạn nên ngừng sử dụng và đợi ít nhất 4 tuần trước khi kiểm tra nồng độ FSH.
Nói chung, nồng độ FSH có liên quan quan trọng đến quá trình rụng trứng. Nếu phụ nữ có mức độ FSH quá thấp, thì khả năng xảy ra quá trình rụng trứng sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, khi nhận được kết quả định lượng FSH thấp ở phụ nữ, việc có khả năng mang thai sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Hormone FSH và khả năng mang thai
Lượng FSH quá thấp ở phụ nữ có thể là một dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Phụ nữ mắc PCOS thường gặp khó khăn trong việc rụng trứng đều đặn và thường dẫn đến vô sinh. Trong trường hợp này, chị em cần tìm sự tư vấn và can thiệp từ các chuyên gia sản khoa hoặc nội tiết để nhận được hỗ trợ về khả năng mang thai trong thời điểm thích hợp.
Để giải quyết vấn đề này, các bác sĩ thường sử dụng dạng hormone FSH để kích thích sự phát triển của noãn bào trong buồng trứng cho quá trình thụ tinh nhân tạo trong tử cung (IUI – Intrauterine Insemination) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF – In Vitro Fertilization). Hormone FSH này được đưa vào cơ thể thông qua việc sử dụng thuốc tiêm như Gonal-f, Follistim và Bravelle.
Đôi khi, nhiều phụ nữ cảm thấy lo sợ khi phải tiêm thuốc để kích thích quá trình rụng trứng. Mặc dù phương pháp tiêm thuốc có thể gây ra sự không thoải mái tâm lý, nhưng điều quan trọng hơn là nó giúp cho những bệnh nhân mắc PCOS khôi phục quyền tự nhiên nhất của mình, đó là quyền trở thành “mẹ”.
Định lượng FSH đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng ở nữ
Trong trường hợp phụ nữ mong muốn có con, việc định lượng nồng độ FSH được thực hiện để kiểm tra khả năng dự trữ buồng trứng – tức là số lượng và chất lượng của những trứng còn lại trong cơ thể. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu máu vào ngày thứ ba của chu kỳ kinh nguyệt. Kết quả định lượng FSH thường được cung cấp trong vòng 24 giờ, tùy thuộc vào phòng xét nghiệm.
Trong giai đoạn tiền mãn kinh, nồng độ FSH bắt đầu có xu hướng tăng ở phụ nữ. Điều này xảy ra do sự giảm đáp ứng của buồng trứng đối với các hormone FSH và LH trong hệ thống sinh dục, gây ra sự rối loạn trong quá trình trưởng thành của noãn bào. Kết quả là phụ nữ có thể gặp các vấn đề như không rụng trứng, rụng trứng khó khăn hoặc không đều, cho thấy sự giảm dần trong số lượng trứng còn lại trong cơ thể.
Giai đoạn tiền mãn kinh kéo dài trung bình khoảng 4 năm và kết thúc khi phụ nữ không có kinh trong ít nhất 12 tháng liên tiếp. Sau đó, giai đoạn mãn kinh bắt đầu, và trong giai đoạn này, nồng độ hormone FSH trong cơ thể luôn tăng cao, vượt qua mức 30 mIU/mL.
Sự hiện diện của hormone FSH trong cơ thể đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Nếu bạn chưa từng thực hiện định lượng nồng độ FSH, tôi khuyến nghị bạn nên thảo luận với bác sĩ để tiến hành một lần kiểm tra đó, nhằm phát hiện bất kỳ rối loạn nào liên quan đến tuyến yên hoặc buồng trứng. Điều này sẽ giúp bạn lên kế hoạch cho các biện pháp điều trị một cách kịp thời.
Kết luận
Hormone FSH là một trong các hormone sinh dục nữ quan trọng, có vai trò điều hòa quá trình kinh nguyệt và giúp tạo ra trứng trong cơ thể của phụ nữ. Hormone này không chỉ có ảnh hưởng đến quá trình làm mẹ mà còn ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của phụ nữ nói riêng và sức khỏe sinh sản của cả xã hội nói chung. Việc tìm hiểu và giám sát nồng độ FSH trong cơ thể là rất quan trọng trong các chương trình hỗ trợ sinh sản và các phương pháp điều trị y tế liên quan đến tổng thể sức khỏe của phụ nữ.